Een workshop ontwikkeld door
Jack Fila
Nijmegen, 7-1-2020
Naam workshop: ‘ikigai, de reden om ’s ochtends op te staan’
- Doel: deelnemers leren het concept ‘ikigai, de reden om ‘s ochtends op te staan’ als belangrijke (cognitief) hulpmiddel bij de benoeming en de beoordeling van motieven voor eigen en andermans gedrag.
- Doelgroep: jong volwassenen, begeleiders sociale domein
- Waar: zowel intern als op locatie
- Max. groepsgrootte: In onderling overleg (incl. begeleiders)
- Duur: 1,5 – 2 uur
Korte beschrijving:
I
Tijdens een korte inleiding vertelt de workshopleider de achtergronden van het concept ‘ikigai, de reden om ’s ochtends op te staan’. Er volgt een diapresentatie (PowerPoint) met allerlei menselijke activiteiten. Bij iedere dia stelt de workshopleider aan de deelnemers de vraag: “Wat is hier de reden om ’s ochtends op te staan?”
II
Vervolgens vraagt hij de deelnemers om nu zelf 5 eigen redenen op te schrijven om ’s ochtends op te staan.
De workshopleider nodigt iedere deelnemer uit iets te vertellen over ‘zijn reden om ’s ochtends op te staan’.
III
Daarna volgt een uiteenzetting over de categorieën waar die redenen in ingedeeld kunnen worden: een doel hebben, erbij horen, je verhaal vertellen en boven jezelf uitstijgen. Deze categorieën worden toegelicht aan de hand van sprekende voorbeelden.
IV
Nu volgt een herhaling van de hierboven genoemde diapresentatie. Bij iedere dia wordt de vraag gesteld: “Bij welke categorie hoort deze menselijke activiteit?”
V
Tot slot beoordelen de deelnemers aan de hand van deze categorieën hun eigen ‘redenen om ’s ochtends op te staan’.
Gedurende de gehele workshop is er ruimte voor gesprek en discussie.
Kosten: i.o.o. (excl. vervoerskosten OV workshopleider)
Materialen: pc en beamer, pennen.
Achtergrond:
Op zijn wereldwijde zoektocht naar gebieden waar mensen het oudst worden, ‘ontdekte’ de wetenschapsjournalist Dan Buettner 5 gebieden: de blue zones. Mensen in die gebieden worden met gemak 100 jaar of ouder. Na vergelijking van die gebieden concludeert Buettner dat niet alleen een gezonde leefwijze daaraan ten grondslag ligt, maar vooral dat deze mensen tot op hoge leeftijd in hun gemeenschap nog van belang zijn; zij doen er nog toe. Op Okinawa hebben ze hier een woord voor: ikigai dat losjes vertaald betekent: ‘de reden om ’s ochtends op te staan.’
Er zijn verschillende redenen om ’s ochtends op te staan, die wederom in te delen zijn in verschillende categorieën. Men kan zich een indeling volgens de motivatie-pyramide van Maslow voorstellen. In deze workshop echter is gekozen voor een meer actuele benadering.
In haar veelgeprezen boek ‘De kracht van betekenis’ onderscheidt de psychologe-filosofe Emily Smith-Esfahanie 4 categorieën die volgens haar essentieel zijn voor een betekenisvol leven: een doel hebben, erbij horen, je verhaal vertellen en boven jezelf uitstijgen. Het bijzondere van haar boek is dat zij deze indeling onderbouwt met zowel ervaringen uit het dagelijkse leven als uit wetenschappelijk onderzoek.
De workshop ‘ikigai, de reden om ’s ochtends op te staan’ verbindt de denkkaders van Buettner en Smith-Esfahanie.
Over de workshopleider:
Jack Fila is scenarioschrijver voor films en documentaire, met een achtergrond in de cultuurpsychologie. Hij kwam in aanraking met ‘ikigai, de reden om ’s ochtends op te staan’ gedurende de inhoudelijke research voor een documentaire over 100-jarigen van regisseur Hans Heijnen. Met zijn ervaringen in het sociale domein heeft Jack het concept ‘ikigai’ verbreed naar betekenisgeving in een meer ruimere context en vertaald naar de workshop. Met hulp van de onderwijstrajecten ‘Talenten Expeditie’ van zowel het Reacollege als Pluryn is de workshop in haar huidige vorm doorontwikkeld.
Voor meer informatie, zie www.de-reden-om-op-te-staan.nl
Tot slot
© Jack Fila